هر چه وزنتان کمتر باشد درد کمتری دارید
آرتروز
شایع‌ترین بیماری از دسته التهاب مفاصل است.در این بیماری غضروف مفصل صدمه
دیده و کم‌کم از بین می‌رود.آرتروز ممکن است هر مفصلی را درگیر کند اما
مفاصل بزرگ که وزن بدن را تحمل میکنند مثل مفاصل زانو و ران و ستون فقرات
بیشتر در معرض ابتلا هستند.
اصلی‌ترین علایم این بیماری چیست؟
آرتروز
علایم زیادی دارد ولی 3 علامت آن شایع‌تر و مشخص‌تر هستند؛اولی خشکی پس از
استراحت است،به این معنی که گاهی اوقات وقتی مفصل به‌مدت طولانی بی‌حرکت
مانده باشد و بخواهد فعالیت کند درد خواهد داشت.شاید دیده باشید که بیماران
مبتلا به آرتروز زانو صبح‌ها که از خواب بیدار می‌شوند به سختی راه
می‌روند اما بعد از مدتی کم‌کم راه رفتنشان به حالت عادی بازمی‌گردد.خشکی
مفاصل بعد از یک دوره طولانی عدم فعالیت بسیار شایع است ولی به ندرت بیشتر
از نیم ساعت طول می‌کشد.دومین علامت کاهش انطاف پذیری است؛به‌همین دلیل
بیماران مبتلا به آرتروز نمی‌توانند به راحتی مفاصل خود را خم و راست کنند
و برای علامت بعدی هم می‌توان به درد در مفصل اشاره کرد.توصیه میشود
کسانی که بیشتر از دو هفته چنین علایمی را در مفاصل خود دارند حتما به پزشک
مراجعه کنند.
چه اتفاقی می‌افتد که کسی به آرتروز مبتلا میشود؟
علت
ایجاد این بیماری هنوز به طور واضح شناخته نشده است ولی چند عامل وجود
دارد که میتواند زمینه ساز ابتلا به آرتروز باشد،یکی سن بالا است که این
بیماری معمولا در افراد بالای 40 سال دیده میشود.مورد دوم جنس،چون آرتروز
در خانم‌ها بیشتر از آقایان بروز میکند ولی دلیل آن هنوز به درستی مشخص
نشده است،مورد بعدی ناهنجاری های مادر زادی استخوانی و یا صدمه به مفصل
است.آرتروز در ورزشکاران حرفه‌ای که مدام در معرض ضربه خوردن هستند بسیار
شایع است مثلا در فوتبالیست‌ها.صدمات غیر ورزشی مثل تصادفات رانندگی هم
زمینه را برای آرتروز مهیا میکند.
آیا چاقی هم در ابتلا به آرتروز تأثیر دارد؟
چاقی
خطر ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهد.به طور کلی هر چقدر وزن بالاتر
باشد مفاصل بزرگ(مثل زانوها)باید بار و فشار بیشتری را تحمل کنند و در
نتیجه خطر ابتلا به آرتروز در آنها بیشتر میشود. چاقی حتی احتمال بروز
آرتروز در دست‌ها را هم افزایش می‌دهد.
این بیماری چه عوارضی دارد؟
متأسفانه
این بیماری با گذشت زمان بدتر میشود و هنوز درمان قطعی برای آن یافت نشده
است اما با کمک برخی روش‌های درمانی می‌توان درد ناشی از این بیماری را
کاهش داده و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشید.حدود یک سوم بیماران مبتلا
به آرتروز ممکن است دچار ناتوانی‌های شدیدی شوند. گاهی درد و ناراحتی مفصل
آنقدر شدید میشود که بیمار نمیتواند از آن مفصل استفاده کند.
به روش‌هایی برای کاهش درد و مشکل بیمار اشاره داشتید.این روش‌ها شامل چه مواردی هستند؟
در
موارد بسیار شدید آرتروز جراحی تعویض مفصل توصیه میشود اما قبل از جراحی
معمولا روش‌های مختلفی پیشنهاد میشود که تا حد امکان کار به جراحی ختم
نشود که یکی از آنها استراحت دادن به مفصل دردناک است.بیمار باید در هر
ساعت دست کم ده دقیقه به مفصل خود استراحت بدهد و سعی کند تاحد امکان
فعالیت‌های بدنی خود را طوری تنظیم کند که مفصل مبتلا کمتر فعال باشد.روش
دیگر ورزش کردن است که باید حتما با نظارت و اجازه پزشک انجام شود تا مشکل
مفصل را تشدید نکند یا باعث بروز درد جدیدی نشود.ورزش‌های سبک و مفرح مثل
پیاده‌روی و شنا بیشتر توصیه می‌شوند.با ورزش کردن،عضلات اطراف مفاصل تقویت
شده و ثبات مفصل افزایش پیدا میکند.البته ورزش کردن نباید باعث بروز درد
در مفصل شود و اگر چنین اتفاقی رخ داد فورا ورزش را متوقف کنید.در افرادی
که اضافه وزن دارند کم کردن وزن باید حتما مدنظر قرار گیرد.البته رژیم
گرفتن و ورزش کردن برای کاهش وزن باید تحت نظر پزشک انجام شود.برای کاهش
درد ناشی از آرتروز هم می‌توان از کیسه یخ استفاده کرد.در اغلب موارد پزشک
برای بیمار داروهای ضد‌درد و ضد‌التهاب تجویز میکند که در کاهش درد مفصل
مؤثر است.
روش های جراحی برای درمان آرتروز به چه شکلی هستند؟
این
روش‌ها از پاکسازی فضای مفصلی تا تعویض کامل مفصل متفاوت هستند و جراح بر
حسب شدت بیماری از یکی از این روش‌ها استفاده میکند.بیماران توجه داشته
باشند که جراحی زمانی توصیه میشود که درمان‌های دیگری که به تعدادی از
آنها اشاره شد مؤثر واقع نشده باشند و بیمار قادر به انجام فعالیت‌های عادی
روزمره خود نباشد.
برای بیماران مبتلا به آرتروز چه توصیه‌هایی دارید؟
مهم‌ترین
نکته برای بیماران مبتلا به آرتروز به کارگیری روش‌هایی است که باعث کاهش
درد و ناراحتی‌شان شود.مثل تمام بیماری های دیگر داشتن یک رژیم غذایی
مناسب و سالم مفید خواهد بود.بیمار باید به حد کافی مواد مورد نیاز بدن خود
را از طریق غذا تامین کند چون اگر تغذیه نامناسب باشد بدن هم ضعیف میشود و
به تبع آن مقابله با بیماری دشوارتر میشود.
اگر پزشک برای
شما داروی ضد درد تجویز کرده حتما سر وقت آن را بخورید چون اگر درد شروع
شود و بعد شما تازه مسکن مصرف کنید درد دیرتر و سخت‌تر کنترل میشود اما
مصرف مرتب و طبق دستور پزشک باعث میشود شدت حملات درد کاهش یابد.سعی کنید
از مفصل بیمار خود کمتر کار بکشید.مثلا اگر مفاصل انگشتان یک خانم مشکل
دارد بهتر است از کیفی استفاده کند که روی شانه می‌افتد نه کیفی که باید با
انگشتان دائما در دست گرفته شود.اگر دست شما مشکل دارد سعی کنید برای
برداشتن اجسام از دست سالم خود بیشتر استفاده کنید تا فشار کمتری روی مفصل
دردناک وارد شود.بیمارانی که در مفصل زانو یا ران دچار مشکل هستند بهتر است
در صورت صلاح دید پزشک از عصا موقع راه رفتن استفاده کنند.
سعی
کنید بدنتان در هنگام راه رفتن یا نشستن،در وضعیت صحیحی قرار داشته
باشد.آب درمانی،هم به‌عنوان ورزش و هم به‌عنوان عاملی جهت تصحیح وضعیت
ایستادن و راه رفتن میتواند به شما کمک کند.
محققان انگلیسی دانشگاه "لیدز" دریافتند که خنده در درمان درد آرتروز بسیار موثر است.
تحقیقات اخیر نشان می دهد که خنده و احساس خوب داشتن، بهترین راه حل برای درمان بیماری آرتروز است.
این
بررسی ها که بر روی 337 بیمار صورت گرفته است، نشان می دهد، افرادی که به
بیماری آرتروز یا درد مفاصل دچار هستند برای درمان درد خود به معمولا به
فیزیوتراپی روی می آورند. این در حالی است که این شیوه هیچ کمکی به روند
تسریع در بهبودی این درد کمکی نمی کند.
"
آندریا نلسون" ناظر این تحقیقات اعلام کرد که استفاده از پانسمان فشار،
رژیم غذایی و ورزش بهترین درمان برای درمان این درد است که منجر به تحریک
جریان خون از ساق به قلب می شود.
آرتروز در نتیجه واکنش های
پیچیده عوامل سلولی ، بیوشیمیایی و بیومکانیکی موثر بر روی غضروف ،سنیویوم و
نیز استخوان زیر غضروفی ایجاد شده و به مرور منجر به از دست دادن کارکرد
مفصلی و بروز علائم می شود . در این بیماری عمدتا غضروف و استخوان زیر
غضروف مفاصل محیطی و ستون فقرات درگیر می شود .آرتروز ممکن است هر مفصلی
را درگیر کند اما مفاصل بزرگ که وزن بدن را تحمل میکنند مثل مفاصل زانو و
ران و ستون فقرات بیشتر در معرض ابتلا هستند. با انجام ورزش‌های ملایم به
مدت 30 دقیقه در روز می‌توانیم فشارهایی را که در طول روز به بدن وارد
میشود، کاهش دهیم. در حقیقت با ورزش به نوعی بدن را در برابر این فشارها
تقویت می‌کنیم؛ البته مهم است بدانیم رفت و آمدها چه از خانه به محل کار و
بالعکس و چه در محیط کار و منزل، به هیچ وجه جای ورزش را نخواهند گرفت و
حتی میتواند فشارهای وارد بر بدن را نیز افزایش دهد.
غضروف چیست ؟
غضروف
یک نسج همبندی کاملا اختصاصی است و در محل هایی که ساختمان نیمه جامد مورد
لزوم است ، بکار برده شده است تا علاوه بر تامین شکل و قالب مورد نظر ،
سبب استحکام ، قابلیت ارتجاع و تغییر شکل شود . با افزایش سن ، ترکیبات
شیمیایی ، ساختمان و خصوصیات مکانیکی غضروف مفصلی تغییر می کند ، حالت
ارتجاعی غضروف از بین می رود و قوام آن کاهش می یابد . در بیماری آرتروز
غضروف ها تخریب می شود . در مراحل اولیه ، سطح غضروف حالت صیقلی و براق خود
را از دست می دهد و به تدریج زبر و مخملی می شود ، سپس سطح غضروف تخریب و
شکاف هایی در کف آن ظاهر می شود .این ضایعه بتدریج عمیق تر می شود تا تمام
ضخامت غضروف از بین رفته و استخوان زیر آن نمایان می شود .
این
بیماری هم مردان و هم زنان را مبتلا می سازد. آرتریت در دهه دوم و سوم
زندگی شروع می شود و در سن 70 سالگی همه افراد کما بیش دچار این بیماری می
باشند. در سن 40 سالگی تقریبا همه افراد جامعه تغییرات آرتروز را در مفاصل
خود دارند ولی بیشتر آنها علامت خاصی احساس نمی کنند و تعداد نسبتا کمی
دچار علائم آرتروز هستند.
آرتروز را چگونه تشخیص می دهند؟
تشخیص
آرتروز معمولا آسان است. البته گاهی این بیماری با بیماری روماتیسمی دیگر
اشتباه می شود. گرفتن عکس از مفصل با اشعه x (رادیوگرافی) به تشخیص کمک می
کند و میزان آسیب رسیده به آنرا نشان می دهد. آزمایش خون به تشخیص آرتروز
کمکی نمی کند.
اصلی‌ترین علایم این بیماری چیست؟
آرتروز علایم زیادی دارد ولی 3 علامت آن شایع‌تر و مشخص‌تر هستند:
1-
اولین علامت خشکی پس از استراحت است ، به این معنی که گاهی اوقات وقتی
مفصل به‌مدت طولانی بی‌حرکت مانده باشد و بخواهد فعالیت کند درد خواهد
داشت.شاید دیده باشید که بیماران مبتلا به آرتروز زانو صبح‌ها که از خواب
بیدار می‌شوند به سختی راه می‌روند اما بعد از مدتی کم‌کم راه رفتنشان به
حالت عادی بازمی‌گردد.خشکی مفاصل بعد از یک دوره طولانی عدم فعالیت بسیار
شایع است ولی به ندرت بیشتر از نیم ساعت طول می‌کشد.
2- دومین علامت کاهش انعطاف پذیری است؛به‌همین دلیل بیماران مبتلا به آرتروز نمی‌توانند به‌راحتی مفاصل خود را خم و راست کنند .
3- درد مفصل .
توصیه میشود کسانی که بیشتر از دو هفته چنین علایمی را در مفاصل خود دارند حتما به پزشک مراجعه کنند.
چه اتفاقی می‌افتد که کسی به آرتروز مبتلا میشود؟
علت
ایجاد این بیماری هنوز به طور واضح شناخته نشده است ولی چند عامل وجود
دارد که میتواند زمینه ساز ابتلا به آرتروز باشد،یکی جنس،چون آرتروز در
خانم‌ها بیشتر از آقایان بروز میکند ولی دلیل آن هنوز به‌درستی مشخص نشده
است،مورد بعدی ناهنجاری های مادر زادی استخوانی و یا صدمه به مفصل
است.آرتروز در ورزشکاران حرفه‌ای مثلا در فوتبالیست‌ها که مدام در معرض
ضربه خوردن هستند بسیار شایع است.صدمات غیر ورزشی مثل تصادفات رانندگی هم
زمینه را برای آرتروز مهیا میکند.
این بیماری چه عوارضی دارد؟
متأسفانه
این بیماری با گذشت زمان بدتر میشود و هنوز درمان قطعی برای آن یافت نشده
است اما با کمک برخی روش‌های درمانی می‌توان درد ناشی از این بیماری را
کاهش داده و کیفیت زندگی بیمار را بهبود بخشید.حدود یک سوم بیماران مبتلا
به آرتروز ممکن است دچار ناتوانی‌های شدیدی شوند. گاهی درد و ناراحتی مفصل
آنقدر شدید میشود که بیمار نمیتواند از آن مفصل استفاده کند.
توصیه‌هایی برای بیماران مبتلا به آرتروز :
مهم‌ترین
نکته برای بیماران مبتلا به آرتروز به کارگیری روش‌هایی است که باعث کاهش
درد و ناراحتی‌شان شود.مثل تمام بیماری های دیگر داشتن یک رژیم غذایی
مناسب و سالم مفید خواهد بود.بیمار باید به حد کافی مواد مورد نیاز بدن خود
را از طریق غذا تامین کند چون اگر تغذیه نامناسب باشد بدن هم ضعیف میشود و
به تبع آن مقابله با بیماری دشوارتر میشود.
اگر پزشک برای
شما داروی ضد درد تجویز کرده حتما سر وقت آنرا بخورید چون اگر درد شروع
شود و بعد شما تازه مسکن مصرف کنید درد دیرتر و سخت‌تر کنترل میشود اما
مصرف مرتب و طبق دستور پزشک باعث میشود شدت حملات درد کاهش یابد.
سعی
کنید از مفصل بیمار خود کمتر کار بکشید.مثلا اگر مفاصل انگشتان یک خانم
مشکل دارد بهتر است از کیفی استفاده کند که روی شانه می‌افتد نه کیفی که
باید با انگشتان دائما در دست گرفته شود.اگر دست شما مشکل دارد سعی کنید
برای برداشتن اجسام از دست سالم خود بیشتر استفاده کنید تا فشار کمتری روی
مفصل دردناک وارد شود.بیمارانی که در مفصل زانو یا ران دچار مشکل هستند
بهتر است در صورت صلاح دید پزشک از عصا موقع راه رفتن استفاده کنند.
سعی کنید بدنتان در هنگام راه رفتن یا نشستن،در وضعیت صحیحی قرار داشته باشد.
آب
درمانی،هم به‌عنوان ورزش و هم به‌عنوان عاملی جهت تصحیح وضعیت ایستادن و
راه رفتن میتواند به شما کمک کند.پزشکتان شما را درباره وضعیت صحیح و غلط
قرارگیری بدن راهنمایی خواهد کرد.
اگر چاق هستید ، توصیه می شود وزن خود را کم کنید تا فشار روی زانوها و مفصل لگن کمتر شود.
استراحت
دادن به مفصل ، بیمار باید در هر ساعت دست کم ده دقیقه به مفصل خود
استراحت بدهد و سعی کند تاحد امکان فعالیت‌های بدنی خود را طوری تنظیم کند
که مفصل مبتلا کمتر فعال باشد.
ورزش کردن حتما باید با نظارت و
اجازه پزشک انجام شود تا مشکل مفصل را تشدید نکند یا باعث بروز درد جدیدی
نشود.ورزش‌های سبک و مفرح مثل پیاده‌روی و شنا بیشتر توصیه می‌شوند.با ورزش
کردن،عضلات اطراف مفاصل تقویت شده و ثبات مفصل افزایش پیدا میکند.البته
ورزش کردن نباید باعث بروز درد در مفصل شود و اگر چنین اتفاقی رخ داد فورا
ورزش را متوقف کنید.
فیزیوتراپی سبب جلوگیری یا معالجه محدودیت
حرکتی و تقویت عضلات اطراف مفصل می شود. با تقویت عضلات، مفصل ثبات بیشتری
پیدا کرده و مشکلات بیمار کمتر می شود.
برای درمان عوارض
آرتروز گاهی مجبور به انجام عمل جراحی می شوند. در مواردی که مفصل لگن یا
زانو بسیار آسیب دیده باشد گاهی با انجام عمل جراحی یک مفصل مصنوعی به جای
آن می گذارند. جراحی زمانی توصیه میشود که درمان‌های دیگری که به تعدادی
از آنها اشاره شد مؤثر واقع نشده باشند و بیمار قادر به انجام فعالیت‌های
عادی روزمره خود نباشد.
عوامل موثر در ایجاد آرتروز
عوامل
ارثی، جنسیت، عوامل هورمونی، عوامل شغلی، چاقی و پوکی استخوان می‌توانند
از جمله علل موثر در بروز آرتروز باشند. به علاوه ورزش‌های شدید، افزایش
سن، استعمال دخانیات، یا حتی ضربه نیز می‌توانند باعث بروز این مشکل شوند.
ورزش مناسب
ورزشی
که بعد از انجام آن، درد مفاصل بیشتر از 2 ساعت ادامه پیدا کند، یک علامت
هشداردهنده است. در این مواقع باید شدت ورزش را کاهش دهیم. ورزش همچنان که
بر استحکام مکانیکی و تقویت عضلات موثر است میتواند روی تغذیه غضروف نیز
اثر بگذارد. بعلاوه ورزش باعث افزایش جریان خون میشود و به انعطاف‌پذیری
مفصل کمک میکند. یکی دیگر از فوایدی که ورزش برای این گروه از افراد در بر
خواهد داشت، کاهش وزن است. زیرا یکی از نکات مهم در ارتباط با آرتروز زانو
کاهش وزن است.
ورزش‌های انعطاف‌پذیری مانند کشش عضلات اطراف
مفصل، ورزش‌های قدرتی و ورزش‌های هوازی مانند شنا، ورزش در آب و پیاده‌روی،
ورزش‌هایی مناسب هستند؛ البته برای هر نوع از آرتروز و برای هر شخص باید
ورزش خاص خود او و اغلب متفاوت با دیگران توصیه شود. بنابراین بهتر است که
این کار را به متخصص بسپاریم.
بالا و پایین رفتن از پله هم
بهتر است انجام نشود. اما شاید نتوانیم از این کار اجتناب کنیم. در این
موارد بهتر است برای بالا رفتن از پله اول پای سالم را بالا بگذارید و برای
پایین آمدن از پله اول پای ناسالم را پایین بگذارید .استفاده مداوم از
دمپایی و کفش‌های پاشنه‌دار و خواباندن پشت کفش را هم باید کاهش داد. بهتر
است این افراد ورزش‌ها را در رختخواب و بلافاصله پس از بیدار شدن انجام
دهند و بعد از انجام ورزش از جای خود بلند شوند. این ورزش‌ها باید 3 تا 5
روز در هفته نیز ادامه پیدا کنند .
تغذیه مناسب :
تغذیه
مناسب، کلید اصلی جلوگیری از انواع بیماری ها از جمله آرتروز است. اولین
مرحله اصلی در درمان آرتروز، رساندن وزن به حد ایده آل است.
رعایت
یک رژیم غذایی که حاوی فیبر بیشتری باشد ومصرف بیشتر میوه ها و سبزیجات
تازه،ماهی و دانه ها، مصرف ماهی های آب های سرد از جمله ماهی آزاد ( سالمون
) توصیه می گردد ، مصرف میوه، سبزی، غلات کامل ( تصفیه نشده وسبوس دار)،
آجیل ، دانه ها و ماهی باعث کاهش التهاب مفاصل یا آرتروز می شوند.
مصرف
چربی های اشباع ، روغن های هیدروژنه یا جامد ، غذاهای پرچرب و سرخ کرده و
شکر توصیه نمی گردد، چرا که این مواد غذایی باعث ایجاد اسیدیته ی بالای
محیط داخلی مفاصل شده و این حالت موجب درد بیشتری در مفاصل و در نتیجه
التهاب آنها می شود.
گوشت های پرچرب، مارگارین، کره، کافئین، الکل، شکر سفید و تنباکو باید از رژیم غذایی حذف شوند .
◄ چند نکته:
1- آرتروز بیماری غضروف مفصل است و خوردن مواد غذایی محتوی کلسیم گرچه برای پوکی استخوان مفید است ولی در بهبود آرتروز تاثیری ندارد.
2- چاقی سبب تشدید آرتروز زانوها و لگن می شود.
3- راه رفتن زیاد و بالا و پایین رفتن از پله ها آرتروز زانو و لگن را بدتر می کند.
4- گرم کردن مفصل مبتلا به آرتروز موقتا درد آنرا کم می کند.
آرتروز
یا استئوآرتریت شایع‌ترین بیماری از دسته التهاب مفاصل است.در این بیماری
غضروف مفصل صدمه دیده و کم‌کم از بین می‌رود.آرتروز ممکن است هر مفصلی را
درگیر کند اما مفاصل بزرگ که وزن بدن را تحمل میکنند مثل مفاصل زانو و ران
و ستون فقرات بیشتر در معرض ابتلا هستند.
آرتروز با کهولت سن بروز می کند ولی مفهوم آن محکومیت انسانها به آرتروز نیست بلکه آرتروز قابل پیشگیری است.
آرتروز
علایم زیادی دارد ولی 3 علامت آن شایع‌تر و مشخص‌تر هستند؛اولی خشکی پس از
استراحت است،به این معنی که گاهی اوقات وقتی مفصل به‌مدت طولانی بی‌حرکت
مانده باشد و بخواهد فعالیت کند درد خواهد داشت.شاید دیده باشید که بیماران
مبتلا به آرتروز زانو صبح‌ها که از خواب بیدار می‌شوند به سختی راه
می‌روند اما بعد از مدتی کم‌کم راه رفتنشان به حالت عادی بازمی‌گردد.خشکی
مفاصل بعد از یک دوره طولانی عدم فعالیت بسیار شایع است ولی به ندرت بیشتر
از نیم ساعت طول می‌کشد.دومین علامت کاهش انطاف پذیری است؛به‌همین دلیل
بیماران مبتلا به آرتروز نمی‌توانند به راحتی مفاصل خود را خم و راست کنند
و برای علامت بعدی هم می‌توان به درد در مفصل اشاره کرد.توصیه میشود
کسانی که بیشتر از دو هفته چنین علایمی را در مفاصل خود دارند حتما به پزشک
مراجعه کنند.
علت بروزآرتروز چیست؟
علت
ایجاد این بیماری هنوز به طور واضح شناخته نشده است ولی چند عامل وجود
دارد که میتواند زمینه ساز ابتلا به آرتروز باشد،یکی سن بالا است که این
بیماری معمولا در افراد بالای 40 سال دیده میشود.مورد دوم جنس،چون آرتروز
در خانم‌ها بیشتر از آقایان بروز میکند ولی دلیل آن هنوز به درستی مشخص
نشده است،مورد بعدی ناهنجاری های مادر زادی استخوانی و یا صدمه به مفصل
است.آرتروز در ورزشکاران حرفه‌ای که مدام در معرض ضربه خوردن هستند بسیار
شایع است مثلا در فوتبالیست‌ها.صدمات غیر ورزشی مثل تصادفات رانندگی هم
زمینه را برای آرتروز مهیا میکند.عامل وزن را نیز نمی توان فراموش کرد .
چاقی
خطر ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهد.به طور کلی هر چقدر وزن بالاتر
باشد مفاصل بزرگ(مثل زانوها)باید بار و فشار بیشتری را تحمل کنند و در
نتیجه خطر ابتلا به آرتروز در آنها بیشتر میشود. چاقی حتی احتمال بروز
آرتروز در دست‌ها را هم افزایش می‌دهد.
عوارض:
عدم
توجه به این بیماری موجب بدتر شدن آن خواهد شد. وبا توجه به اینکه هنوز
درمان قطعی برای آن یافت نشده است اما با کمک برخی روش‌های درمانی می‌توان
درد ناشی از این بیماری را کاهش داده و کیفیت زندگی بیمار را بهبود
بخشید.حدود یک سوم بیماران مبتلا به آرتروز ممکن است دچار ناتوانی‌های
شدیدی شوند. گاهی درد و ناراحتی مفصل آنقدر شدید میشود که بیمار نمیتواند
از آن مفصل استفاده کند.
درمان:
در
موارد بسیار شدید آرتروز جراحی تعویض مفصل توصیه میشود اما قبل از جراحی
معمولا روش‌های مختلفی پیشنهاد میشود که تا حد امکان کار به جراحی ختم
نشود که یکی از آنها استراحت دادن به مفصل دردناک است.بیمار باید در هر
ساعت دست کم ده دقیقه به مفصل خود استراحت بدهد و سعی کند تاحد امکان
فعالیت‌های بدنی خود را طوری تنظیم کند که مفصل مبتلا کمتر فعال باشد.روش
دیگر ورزش کردن است که باید حتما با نظارت و اجازه پزشک انجام شود تا مشکل
مفصل را تشدید نکند یا باعث بروز درد جدیدی نشود.ورزش‌های سبک و مفرح مثل
پیاده‌روی و شنا بیشتر توصیه می‌شوند.با ورزش کردن،عضلات اطراف مفاصل تقویت
شده و ثبات مفصل افزایش پیدا میکند.البته ورزش کردن نباید باعث بروز درد
در مفصل شود و اگر چنین اتفاقی رخ داد فورا ورزش را متوقف کنید.در افرادی
که اضافه وزن دارند کم کردن وزن باید حتما مدنظر قرار گیرد.البته رژیم
گرفتن و ورزش کردن برای کاهش وزن باید تحت نظر پزشک انجام شود.برای کاهش
درد ناشی از آرتروز هم می‌توان از کیسه یخ استفاده کرد.در اغلب موارد پزشک
برای بیمار داروهای ضد‌درد و ضد‌التهاب تجویز میکند که در کاهش درد مفصل
مؤثر است.
روش جراحی:
این روش‌ها از پاکسازی فضای مفصلی تا تعویض کامل مفصل متفاوت هستند و جراح
بر حسب شدت بیماری از یکی از این روش‌ها استفاده میکند.بیماران توجه
داشته باشند که جراحی زمانی توصیه میشود که درمان‌های دیگری که به تعدادی
از آنها اشاره شد مؤثر واقع نشده باشند و بیمار قادر به انجام فعالیت‌های
عادی روزمره خود نباشد.
توصیه ها:
مهم‌ترین
نکته برای بیماران مبتلا به آرتروز به کارگیری روش‌هایی است که باعث کاهش
درد و ناراحتی‌شان شود.مثل تمام بیماری های دیگر داشتن یک رژیم غذایی
مناسب و سالم مفید خواهد بود.بیمار باید به حد کافی مواد مورد نیاز بدن خود
را از طریق غذا تامین کند چون اگر تغذیه نامناسب باشد بدن هم ضعیف میشود و
به تبع آن مقابله با بیماری دشوارتر میشود.
اگر پزشک برای
شما داروی ضد درد تجویز کرده حتما سر وقت آن را بخورید چون اگر درد شروع
شود و بعد شما تازه مسکن مصرف کنید درد دیرتر و سخت‌تر کنترل میشود اما
مصرف مرتب و طبق دستور پزشک باعث میشود شدت حملات درد کاهش یابد.سعی کنید
از مفصل بیمار خود کمتر کار بکشید.مثلا اگر مفاصل انگشتان یک خانم مشکل
دارد بهتر است از کیفی استفاده کند که روی شانه می‌افتد نه کیفی که باید با
انگشتان دائما در دست گرفته شود.اگر دست شما مشکل دارد سعی کنید برای
برداشتن اجسام از دست سالم خود بیشتر استفاده کنید تا فشار کمتری روی مفصل
دردناک وارد شود.بیمارانی که در مفصل زانو یا ران دچار مشکل هستند بهتر است
در صورت صلاح دید پزشک از عصا موقع راه رفتن استفاده کنند.
سعی
کنید بدنتان در هنگام راه رفتن یا نشستن،در وضعیت صحیحی قرار داشته
باشد.آب درمانی،هم به‌عنوان ورزش و هم به‌عنوان عاملی جهت تصحیح وضعیت
ایستادن و راه رفتن میتواند به شما کمک کند.پزشکتان شما را درباره وضعیت
صحیح و غلط قرارگیری بدن راهنمایی خواهد کرد.
نکات دیگری در مورد آرتروز:
دو
نوع آرتروز بر اساس علل ایجاد آن وجود دارد. آرتروز اولیه، بدون علت
زمینه‌ای خاص در افراد اتفاق می‌افتد و معمولا مفاصلی را درگیر میکند که
نسبتا بزرگ هستند و اندام تحتانی، مفاصل مچ دست و انتهای انگشتان را در بر
می‌گیرد. عامل سن و گذشت زمان و تخریب مفصل به علت استفاده مکرر از آن و در
برخی موارد به علل ژنتیکی اتفاق می‌افتد.
آرتروز
ثانویه به دنبال ایجاد ضربه یا تروما و یا سابقه‌ای که از شکستگی‌ها و در
رفتگی‌ها و مانند آن وجود دارد، ایجاد می شود، افزود: مفصل قدرت بیومکانیک
خود را از دست داده و تحت فشارهای مکرر ناخواسته قرار می‌گیرد و مفصل مبتلا
به آرتروز میشود.
به دنبال این تخریب، استخوان
برای اینکه سطح مفصل خود را اضافه کند، رشد غیرمعقول پیدا کرده، بافت‌های
نرم اطراف استخوان دچار التهاب و بزرگی و بافت‌های اطراف مفصل دچار تورم
می‌شوند. در این حالت مفصل از حد طبیعی خود بزرگتر شده و به علت فشاری که
گیرنده‌های انتقال دهنده حس و عدم وجود پوشش کافی غضروفی وارد میکند منجر
به ایجاد درد میشود.
درد
مشخصه آرتروز است. از جمله دیگر علائمی که در آرتروز تظاهر پیدا میکند
می‌توان به انحراف و غیرطبیعی بودن زوایای مفصلی، انحراف زانو، انحراف
انگشتان دست، اختلالات شکلی، ایجاد صدا در مفاصل و خشک بودن مفصل اشاره
کرد.
بسته به نوع مفصل درگیر، اختلالات میتواند
متفاوت باشد، اگر درگیری مفصل در اندام فوقانی و دست باشد بیمار با درد
هنگام فعالیت دست مراجعه میکند.
آرتروز
عمدتا در زنان و سنین بالای 55 سالگی شایع‌تر است، گفت: شغل افراد شاید به
طور مستقیم با آرتروز اولیه مرتبط نباشد، ولی اگر فرد شغلی داشته باشد که
مجبور باشد به طور مرتب یک کار تکراری را با فشار انجام دهد احتمال ابتلا
به آرتروز بیشتر میشود.
اما اگر آرتروز در ستون
فقرات تحت عنوان تنگی کانال کمر یا گردن و یا پشت اتفاق افتاده باشد، این
تنگی کانال که به علت همان فرآیند تخریبی وابسته به سن اتفاق می‌افتد، موجب
میشود بیمار با علائمی چون گزگز دست، گردن درد، کمردرد، اختلال در راه
رفتن، بی‌حسی پا و در نهایت اختلال جدی در نخاع و یا عصب‌های گردن و کمر
مواجه شود.
راهکارهای پیشگیری :در مورد آرتروز
نوع اول، اقدام پیشگیرانه خاصی قابل انجام نیست و همانگونه که مو با
بالارفتن سن، سفید میشود، آرتروز هم ممکن است اتفاق بیفتد. ولی می‌توان با
تمهیداتی از ایجاد آرتروز ثانویه جلوگیری کرد.
علت آرتروز یا ساییدگی مفصل چیست
در
طول روز و به علت فعالیت های بدنی مفاصل بدن بطور مرتب در معرض ضربه قرار
دارند و این ضربات مرتبا آسیب هایی را به آنها بخصوص به غضروف مفصلی وارد
میکنند. بدن این آسیب ها را تا جایی که میتواند ترمیم میکند. پس در طول
زندگی مفاصل بدن دائما در یک فرآیند آسیب و ترمیم قرار دارند.
گاهی
اوقات شدت آسیب های وارده به مفصل بیش از قدرت ترمیم بدن است و یا به عللی
قدرت ترمیم بدن کاهش یافته و نمیتواند آسیب های معمولی را مرتبا ترمیم
کند. در این موارد غضروف مفصلی بتدریج خرابتر و خرابتر میشود و این شروع
آرتروز است.
در ابتدا سطح غضروف ریش ریش و لایه لایه میشود. با
هر آسیبی مقداری از روی غضروف برداشته میشود تا اینکه بتدریج کلفتی غضروف
کم میشود. کم شدن کلفتی غضروف که در رادیولوژی بصورت کاهش فاصله مفصلی دیده
میشود از علائم اولیه شروع ساییدگی مفصل است.